Wikipedia:Dagens skandinaviske artikel/juli 2005
Dagens skandinaviske artikel-arkiv for 2015
Januar - Februar - Marts - April - Maj
- Juni
- Juli
- August - September - Oktober - November - December
Dagens skandinaviske artikel-arkiv for 2014
Januar - Februar - Marts - April - Maj - Juni - Juli - August - September - Oktober - November - December
Hvis dagens artikel på forsiden ikke viser dagens artikel for dagen i dag, så er det sandsynligvis fordi cachen ikke er opdateret korrekt.
Tryk på dette link for at opdatere forsiden til den korrekte dagens artikel.
Tryk på dette link for at gøre det samme for denne side.
Dagens skandinaviske artikel
[rediger kildetekst]Et arkiv over dagens skandinaviske artikler der blev vist på forsiden. Artiklerne følger en rotationsordning, da de andre skandinaviske Wikipediaer ikke skifter artikel hver dag:
- Mandag: Norsk (bokmål)
- Tirsdag: Svensk
- Onsdag: Norsk (nynorsk)
- Torsdag: Norsk (bokmål)
- Fredag: Svensk
- Lørdag: Norsk (nynorsk)
- Søndag: Svensk - eller gæstedag - f.eks. finsk, færøsk, grønlandsk, islandsk, samisk.
Artiklerne kan hentes her
[rediger kildetekst]Skanwiki - dette er at foretrække, eftersom de her allerede ligger færdig-formaterede til brug på den danske wikipedia:
Hvis de ikke endnu ligger klar på Skanwiki, kan du gå direkte til disse steder:
- no:Wikipedia:Ukens artikkel/2024
- nn:Wikipedia:Utvald artikkel/2024
- sv:Wikipedia:Utvald artikel
- fi:Malline:Valitut palat/2024
- fo:Wikipedia:Aðrar mánaðargreinir (månedens artikel)
- is:Wikipedia:Grein mánaðarins/2024 (månedens artikel)
- 1. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Valleberga kyrka ligger i Löderups församling, Ystads kommun, Lunds stift. Kyrkan uppfördes i kalksten i mitten av 1100-talet som ett led i uppbyggnaden av försvaret mot venderna. Läs mer här...
se - diskussion - historik
- 2. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Roskilde Festival er ein av dei største årlege musikkfestivalane i Europa. Festivalen vert oftast arrangert i slutten av juni og byrjinga av juli like utanfor byen Roskilde, som ligg om lag 36 km sørvest for København.
Festivalen vart første gong arrangert i 1971 av dei to studentane Mogens Sandfær og Jesper Switzer Møller, saman med marknadsføraren Carl Fischer. Den gongen var hippiar målgruppa, men etter at Roskilde Foundation tok over arrangementet i 1973 vart målgruppa etterkvart utvida til å gjelde ungdom generelt frå heile Europa, sjølv om festivalen framleis legg hovudvekta på rock (og pop).
Roskilde Festival 2005 har band som Audioslave, Black Sabbath, D-A-D, Duran Duran, Foo Fighters, Green Day, Brian Wilson og om lag 150 andre band og DJ'ar på programmet. Les meir
se - diskussion - historik
- 3. juli
Udvalgt artikel på Finsk Wikipedia
[rediger kildetekst]James Marshall "Jimi" Hendrix (1942-1970) oli yhdysvaltalainen kitaristi, laulaja ja lauluntekijä. Hänen katsotaan olevan populaarimusiikin historian merkittävin kitaransoittaja sekä yksi tärkeimmistä populaarimusiikin tyylisuuntien kehittäjistä.
se - diskussion - historik
- 4. juli
Udvalgt artikel på Norsk (Bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Radio er en teknologi som tillater sending av signaler ved å modulere elektromagnetiske bølger. Disse bølgene trenger ikke et medium å forplante seg i, men brer seg gjennom luften og vakuum like godt.
En radiobølge skapes når et ladd objekt akselererer med en frekvens som ligger innenfor radiofrekvensdelen av det elektromagnetiske spekter. Andre typer stråling som faller utenfor disse frekvensene er gammastråler, røntgenstråler, infrarødt og ultrafiolett lys, og synlig lys. Les mer
se - diskussion - historik
- 5. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Den portugisiske synagogen i Amsterdam, oftast kalla Esnoga (nederlandsk uttale: snoge), ligg ved gata Visserplein, beint imot det historiske sentrumet av Amsterdam, rett ved Det jødiske historiske museet i Amsterdam. Dette monumentale bygget vart bygd på 1600-talet (det såkalla gyldne hundreåret i Nederland) for det sefardiske trussamfunnet Talmud Tora (Det portugisisk-israelittiske trussamfunnet i Amsterdam). Etter andre verdskrigen og Holocaust er det ikkje meir enn 700 medlemmer i meinigheita. Men denne synagogen, som mirakuløst nok overlevde nazistane sine øydeleggingar (fleirtalet av dei tyske synagogane vart sette i brann), er stadig open for publikum.
Den 12. september 1670 vart tomta kjøpt for oppføring av den nye portugisiske synagogen i Amsterdam. Synagogen vart teikna av den nederlandske arkitekten Elias Boumann. Arbeidet tok til den 17. april 1671, og synagogen vart innvigd på 2. august 1675. Les meir
se - diskussion - historik
- 6. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Valleberga kyrka ligger i Löderups församling, Ystads kommun, Lunds stift. Kyrkan uppfördes i kalksten i mitten av 1100-talet som ett led i uppbyggnaden av försvaret mot venderna.
Arkiv – Flere skandinaviske dagens artikler...
se - diskussion - historik
- 7. juli
Udvalgt artikel på Norsk (Bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Radio er en teknologi som tillater sending av signaler ved å modulere elektromagnetiske bølger. Disse bølgene trenger ikke et medium å forplante seg i, men brer seg gjennom luften og vakuum like godt.
En radiobølge skapes når et ladd objekt akselererer med en frekvens som ligger innenfor radiofrekvensdelen av det elektromagnetiske spekter. Andre typer stråling som faller utenfor disse frekvensene er gammastråler, røntgenstråler, infrarødt og ultrafiolett lys, og synlig lys. Les mer
se - diskussion - historik
- 8. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Den portugisiske synagogen i Amsterdam, oftast kalla Esnoga (nederlandsk uttale: snoge), ligg ved gata Visserplein, beint imot det historiske sentrumet av Amsterdam, rett ved Det jødiske historiske museet i Amsterdam. Dette monumentale bygget vart bygd på 1600-talet (det såkalla gyldne hundreåret i Nederland) for det sefardiske trussamfunnet Talmud Tora (Det portugisisk-israelittiske trussamfunnet i Amsterdam). Etter andre verdskrigen og Holocaust er det ikkje meir enn 700 medlemmer i meinigheita. Men denne synagogen, som mirakuløst nok overlevde nazistane sine øydeleggingar (fleirtalet av dei tyske synagogane vart sette i brann), er stadig open for publikum.
Den 12. september 1670 vart tomta kjøpt for oppføring av den nye portugisiske synagogen i Amsterdam. Synagogen vart teikna av den nederlandske arkitekten Elias Boumann. Arbeidet tok til den 17. april 1671, og synagogen vart innvigd på 2. august 1675. Les meir
se - diskussion - historik
- 9. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Valleberga kyrka ligger i Löderups församling, Ystads kommun, Lunds stift. Kyrkan uppfördes i kalksten i mitten av 1100-talet som ett led i uppbyggnaden av försvaret mot venderna. Läs mer här...
se - diskussion - historik
- 10. juli
Udvalgt artikel på Færøsk Wikipedia
[rediger kildetekst]Mariukirkjan í Tórshavn er miðdepil fyri katólsku kirkjuna í Føroyum, ið telur umleið 130 fastbúgvandi katolikkar úr 23 ymiskum londum (2004). Mariukirkjan, sum nú er, varð vígd tann 30. august 1987. Fyrra Mariukirkjan var bygd upp í Sankta Frans skúlan á Varðagøtu.
se - diskussion - historik
- 11. juli
Udvalgt artikel på Finsk Wikipedia
[rediger kildetekst]James Marshall "Jimi" Hendrix (1942-1970) oli yhdysvaltalainen kitaristi, laulaja ja lauluntekijä. Hänen katsotaan olevan populaarimusiikin historian merkittävin kitaransoittaja sekä yksi tärkeimmistä populaarimusiikin tyylisuuntien kehittäjistä.
se - diskussion - historik
- 12. juli
Udvalgt artikel på Norsk (bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Insulin (fra latin: insula, dvs. øy) er et polypeptid-hormon som produseres av cellegrupper kalt Langerhanske øyer i bukspyttkjertelen og utskilles til blodet avhengig av matinntak og blodsukkernivå. Insulin står sentralt i kroppens sukker-/karbohydrat-/glukose-metabolisme, og underskudd på insulin fører til diabetes mellitus, såkalt sukkersyke. For lite insulin ved diabetes gir høyt blodsukker – hyperglykemi – og for mye insulin ved diabetesbehandling kan gi lavt blodsukker – hupoglykemi, såkalt føling. Insulin fungerer også som et anabolt (vevsbyggende) hormon i fett- og protein-stoffskiftet. Mangel på insulin kan derfor medføre tap av muskel- og fettvev, og vekttap er et vanlig symptom på diabetes mellitus.
se - diskussion - historik
- 13. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Bykommunen Bodø er fylkeshovudstad i Nordland fylke. Ein person frå Bodø blir gjerne kalla bodøværing.
Bodø ligg nord for polarsirkelen (67° 17" N 14° 23" O) og har midnattsol frå 4. juni til 8. juli. Byen si plassering midt mellom hav og innland har gjeve han eit solid næringsgrunnlag. Bodø kommune grensar i nordaust mot Sørfold, i aust mot Fauske og Saltdal, og i sør mot Beiarn og Gildeskål.
Bodø sitt byvåpen er ei gul sol på raud bakgrunn. Byvåpenet er teikna av Hallvard Trætteberg, og vart vedteke ved resolusjon av regjeringa den 24. juli 1959. Byvåpenet symboliserer at Bodø er den fyrste byen nord for polarsirkelen. Les meir
se - diskussion - historik
- 14. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Kalle Anka är en tecknad figur som skapades av Walt Disneys animatörer och debuterade 1934. Sedan dess har han bland annat medverkat i ett hundratal kortfilmer och seriealbum. Några tecknare som bidragit till Kalle Ankas utveckling är Carl Barks och Don Rosa. Läs mer här...
se - diskussion - historik
- 15. juli
Udvalgt artikel på Norsk (bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Insulin (fra latin: insula, dvs. øy) er et polypeptid-hormon som produseres av cellegrupper kalt Langerhanske øyer i bukspyttkjertelen og utskilles til blodet avhengig av matinntak og blodsukkernivå. Insulin står sentralt i kroppens sukker-/karbohydrat-/glukose-metabolisme, og underskudd på insulin fører til diabetes mellitus, såkalt sukkersyke. For lite insulin ved diabetes gir høyt blodsukker – hyperglykemi – og for mye insulin ved diabetesbehandling kan gi lavt blodsukker – hupoglykemi, såkalt føling. Insulin fungerer også som et anabolt (vevsbyggende) hormon i fett- og protein-stoffskiftet. Mangel på insulin kan derfor medføre tap av muskel- og fettvev, og vekttap er et vanlig symptom på diabetes mellitus.
se - diskussion - historik
- 16. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Bykommunen Bodø er fylkeshovudstad i Nordland fylke. Ein person frå Bodø blir gjerne kalla bodøværing.
Bodø ligg nord for polarsirkelen (67° 17" N 14° 23" O) og har midnattsol frå 4. juni til 8. juli. Byen si plassering midt mellom hav og innland har gjeve han eit solid næringsgrunnlag. Bodø kommune grensar i nordaust mot Sørfold, i aust mot Fauske og Saltdal, og i sør mot Beiarn og Gildeskål.
Bodø sitt byvåpen er ei gul sol på raud bakgrunn. Byvåpenet er teikna av Hallvard Trætteberg, og vart vedteke ved resolusjon av regjeringa den 24. juli 1959. Byvåpenet symboliserer at Bodø er den fyrste byen nord for polarsirkelen. Les meir
se - diskussion - historik
- 17. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Kalle Anka är en tecknad figur som skapades av Walt Disneys animatörer och debuterade 1934. Sedan dess har han bland annat medverkat i ett hundratal kortfilmer och seriealbum. Några tecknare som bidragit till Kalle Ankas utveckling är Carl Barks och Don Rosa. Läs mer här...
se - diskussion - historik
- 18. juli
Udvalgt artikel på Norsk (bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Terrorangrepet i London 7. juli 2005 refererer til flere bombeangrep rettet mot Londons kollektivtransportsystem. Tre undergrunnsbaner og en buss ble rammet av bomber på morgenen 7. juli 2005. Metropolitan Police Service bekreftet at det dreide seg om fire bomber, og etterforskningen viste at det dreide seg om selvmordsbomber. Tidlige rapporter om flere bomber skyldes antagelig at personer som ringte var forvirret omkring tid og sted. Angrepet kom på et tidspunkt hvor verdens øyne var rettet mot London, som dagen før ble tildelt sommer-OL 2012. Det falt også sammen med forberedelsene for rettssaken mot Abu Hamza al-Masri, som er varetektsfengslet i England, og G8s toppmøte i Skottland. I en erklæring hvis ekthet foreløpig ikke er verifisert, påtok al-Qaida seg ansvaret for «det velsignede raidet» i London. Les mer
se - diskussion - historik
- 19. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Mars er den fjerde planeten frå sola i solsystemet vårt. På grunn av den raude fargen sin, som kan minna om blod, har han fått namn etter den romerske krigsguden Mars. Mars har to små månar, Phobos (frykt) og Deimos (skrekk). Begge er urunde og små, dei er moglegvis innfanga asteroider. Overflatearealet på Mars er bare ein firedel av det til jorda, men viss ein ser bare på landarealet (over vatn) på jorda er det omtrent like mye som arealet på Mars. Massen til Mars er kun 1/10 av den til jorda.
Mars har alltid fascinert menneska. Den raude, eldfulle utsjånaden på himmelen er mystisk og fengslande. 20. juli 1976 landa det første romskipet frå jorda, Viking 1, på Mars. Les meir
se - diskussion - historik
- 20. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]J. K. Rowling har blivit världsberömd för sina böcker om Harry Potter, och den 16 juli var det världspremiär för den senaste boken om honom, Harry Potter och halvblodsprinsen. Redan när hon var liten ville hon bli författare, men hon fick försörja sig med vanliga jobb fram till att den första boken om Harry Potter släpptes 1997. Läs mer här...
se - diskussion - historik
- 21. juli
Udvalgt artikel på Norsk (bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Terrorangrepet i London 7. juli 2005 refererer til flere bombeangrep rettet mot Londons kollektivtransportsystem. Tre undergrunnsbaner og en buss ble rammet av bomber på morgenen 7. juli 2005. Metropolitan Police Service bekreftet at det dreide seg om fire bomber, og etterforskningen viste at det dreide seg om selvmordsbomber. Tidlige rapporter om flere bomber skyldes antagelig at personer som ringte var forvirret omkring tid og sted. Angrepet kom på et tidspunkt hvor verdens øyne var rettet mot London, som dagen før ble tildelt sommer-OL 2012. Det falt også sammen med forberedelsene for rettssaken mot Abu Hamza al-Masri, som er varetektsfengslet i England, og G8s toppmøte i Skottland. I en erklæring hvis ekthet foreløpig ikke er verifisert, påtok al-Qaida seg ansvaret for «det velsignede raidet» i London. Les mer
se - diskussion - historik
- 22. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Mars er den fjerde planeten frå sola i solsystemet vårt. På grunn av den raude fargen sin, som kan minna om blod, har han fått namn etter den romerske krigsguden Mars. Mars har to små månar, Phobos (frykt) og Deimos (skrekk). Begge er urunde og små, dei er moglegvis innfanga asteroider. Overflatearealet på Mars er bare ein firedel av det til jorda, men viss ein ser bare på landarealet (over vatn) på jorda er det omtrent like mye som arealet på Mars. Massen til Mars er kun 1/10 av den til jorda.
Mars har alltid fascinert menneska. Den raude, eldfulle utsjånaden på himmelen er mystisk og fengslande. 20. juli 1976 landa det første romskipet frå jorda, Viking 1, på Mars. Les meir
se - diskussion - historik
- 23. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]J. K. Rowling har blivit världsberömd för sina böcker om Harry Potter, och den 16 juli var det världspremiär för den senaste boken om honom, Harry Potter och halvblodsprinsen. Redan när hon var liten ville hon bli författare, men hon fick försörja sig med vanliga jobb fram till att den första boken om Harry Potter släpptes 1997. Läs mer här...
se - diskussion - historik
- 24. juli
Udvalgt artikel på Færøsk Wikipedia
[rediger kildetekst]Mariukirkjan í Tórshavn er miðdepil fyri katólsku kirkjuna í Føroyum, ið telur umleið 130 fastbúgvandi katolikkar úr 23 ymiskum londum (2004). Mariukirkjan, sum nú er, varð vígd tann 30. august 1987. Fyrra Mariukirkjan var bygd upp í Sankta Frans skúlan á Varðagøtu.
se - diskussion - historik
- 25. juli
Udvalgt artikel på Norsk (bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Konjakk (eller cognac), oppkalt etter byen byen Cognac i Frankrike, er en type druebrennevin, som for å kunne kalles konjakk ifølge regelverket må være produsert i regionen som ligger rundt byen Cognac, og lagres på eikefat.
Tilsvarende er Armagnac også druebrennevin, men denne produseres i en annen region, underlagt tilsvarende strenge krav til opprinnelse og kvalitet som konjakk. Les mer
se - diskussion - historik
- 26. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Kronos er namnet på ein av titanane i gresk gudelære. Namnet hans liknar på det til Chronos, personleggjeringa av tida, men dei to er ikkje den same. Kronos svara til Saturn i romersk gudelære. Han høyrde til den første generasjonen av titanane, og mokre myter seier at han var den yngste av dei.
Grekarane dyrka Kronos som ein gud for korn, natur, jordbruk og grøde. Han blei gjerne avbilda med ein sigd i handa, både fordi han var grødegud og avdi han brukte sigden som våpen. Festivalen Kronia blei halden i Aten den tolvte dagen av kvar månad (hekatombaion) til ære for Kronos og grøden.
Kronos vann stillinga si ved å drepa eller lemlesta sin eigen far, Uranos – Himmelen, som forbanna han og sa at same skjebnen skulle ramma ugjerningsmannen. For å hindra dette åt Kronos kvart av barna sine så snart dei var fødde. Les meir...
se -
diskussion -
historik
- 27. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Nordisk mytologi är delvis även en allmän germansk mytologi, eftersom den gamla gudatron hos skandinaver och övriga germanska folk väsentligen varit densamma. Både kulten, namnen på gudarna och berättelserna om dem kunde dock variera högst avsevärt mellan de olika germanska stammarna, både i tid och rum Läs mer här...
se -
diskussion -
historik
- 28. juli
Udvalgt artikel på Norsk (bokmål) Wikipedia
[rediger kildetekst]Konjakk (eller cognac), oppkalt etter byen byen Cognac i Frankrike, er en type druebrennevin, som for å kunne kalles konjakk ifølge regelverket må være produsert i regionen som ligger rundt byen Cognac, og lagres på eikefat.
Tilsvarende er Armagnac også druebrennevin, men denne produseres i en annen region, underlagt tilsvarende strenge krav til opprinnelse og kvalitet som konjakk. Les mer
se - diskussion - historik
- 29. juli
Udvalgt artikel på Norsk (nynorsk) Wikipedia
[rediger kildetekst]Kronos er namnet på ein av titanane i gresk gudelære. Namnet hans liknar på det til Chronos, personleggjeringa av tida, men dei to er ikkje den same. Kronos svara til Saturn i romersk gudelære. Han høyrde til den første generasjonen av titanane, og mokre myter seier at han var den yngste av dei.
Grekarane dyrka Kronos som ein gud for korn, natur, jordbruk og grøde. Han blei gjerne avbilda med ein sigd i handa, både fordi han var grødegud og avdi han brukte sigden som våpen. Festivalen Kronia blei halden i Aten den tolvte dagen av kvar månad (hekatombaion) til ære for Kronos og grøden.
Kronos vann stillinga si ved å drepa eller lemlesta sin eigen far, Uranos – Himmelen, som forbanna han og sa at same skjebnen skulle ramma ugjerningsmannen. For å hindra dette åt Kronos kvart av barna sine så snart dei var fødde. Les meir...
se -
diskussion -
historik
- 30. juli
Udvalgt artikel på Svensk Wikipedia
[rediger kildetekst]Nordisk mytologi är delvis även en allmän germansk mytologi, eftersom den gamla gudatron hos skandinaver och övriga germanska folk väsentligen varit densamma. Både kulten, namnen på gudarna och berättelserna om dem kunde dock variera högst avsevärt mellan de olika germanska stammarna, både i tid och rum Läs mer här...
se -
diskussion -
historik
- 31. juli
Udvalgt artikel på Finsk Wikipedia
[rediger kildetekst]Pompeji (tai Pompeiji, lat. Pompeii) oli roomalainen kaupunki Campaniassa. Se ja Herculaneum, Stabiae, Oplontis sekä Boscoreale tuhoutuivat Vesuviuksen purkauksessa vuonna 79. Pompeji on ollut laajojen arkeologisten tutkimusten kohteena alkaen vuodesta 1748, ja on siksi parhaiten tunnettu antiikin maaseutukaupunki.
se -
diskussion -
historik